Τα μικρά παιδιά με ΔΕΠΥ συχνά λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή αμέσως μετά τη διάγνωση, κάτι που αντιβαίνει στις κατευθυντήριες γραμμές θεραπείας που έχει εγκρίνει η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής, σύμφωνα με μελέτη που διεξήχθη από το Stanford Medicine.
Τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν στο JAMA Network Open, υπογραμμίζουν ένα κενό στην ιατρική περίθαλψη των παιδιών ηλικίας 4 και 5 ετών με ADHD.
Πρώτα συμπεριφορική θεραπεία, μετά αγωγή
Οι κατευθυντήριες γραμμές θεραπείας συνιστούν στα μικρά αυτά παιδιά και τις οικογένειές τους να δοκιμάσουν έξι μήνες συμπεριφορικής θεραπείας πριν ξεκινήσουν τη φαρμακευτική αγωγή για το ADHD.
Ωστόσο, σύμφωνα με μια ανάλυση των ιατρικών φακέλων σχεδόν 10.000 μικρών παιδιών με ADHD που έλαβαν φροντίδα σε οκτώ δίκτυα παιδιατρικής υγείας στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι παιδίατροι συχνά συνταγογραφούν φάρμακα αμέσως μετά τη διάγνωση.
«Διαπιστώσαμε ότι σε πολλά μικρά παιδιά συνταγογραφούνται φάρμακα πολύ σύντομα μετά την τεκμηρίωση της διάγνωσης ADHD», δήλωσε ο κύριος συγγραφέας της μελέτης, Yair Bannett, MD, επίκουρος καθηγητής παιδιατρικής. «Αυτό είναι ανησυχητικό, επειδή γνωρίζουμε ότι η έναρξη της θεραπείας της ADHD με συμπεριφορική προσέγγιση είναι ευεργετική. Έχει μεγάλη θετική επίδραση τόσο στο παιδί όσο και στην οικογένεια».
Υπάρχουν παρενέργειες
Επιπλέον, τα διεγερτικά φάρμακα που συνταγογραφούνται για την πάθηση προκαλούν περισσότερες παρενέργειες σε μικρούς ασθενείς από ό,τι σε μεγαλύτερα παιδιά, δήλωσε ο Bannett. Πριν από την ηλικία των 6 ετών, ο οργανισμός των παιδιών δεν μεταβολίζει πλήρως τα φάρμακα.
«Δεν έχουμε ανησυχίες σχετικά με την τοξικότητα των φαρμάκων για παιδιά ηλικίας 4 και 5 ετών, αλλά γνωρίζουμε ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα αποτυχίας της θεραπείας, επειδή πολλές οικογένειες αποφασίζουν ότι οι παρενέργειες υπερτερούν των οφελών», είπε. Τα διεγερτικά φάρμακα μπορούν να κάνουν τα μικρά παιδιά πιο ευερέθιστα, συναισθηματικά και επιθετικά.
Η ADHD είναι μια αναπτυξιακή διαταραχή που χαρακτηρίζεται από υπερκινητικότητα, δυσκολία συγκέντρωσης και παρορμητική συμπεριφορά.
«Είναι σημαντικό να διαγνωστεί νωρίς, επειδή γνωρίζουμε ότι αυτά τα παιδιά διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να έχουν προβλήματα στο σχολείο και να μην ολοκληρώσουν τις σπουδές τους», είπε ο Bannett. Η έγκαιρη διάγνωση και η αποτελεσματική θεραπεία της ADHD βελτιώνουν τις σχολικές επιδόσεις των παιδιών. Έρευνες έχουν δείξει ότι η σωστή θεραπεία βοηθά επίσης τα άτομα με ADHD να προετοιμαστούν για πολλές πτυχές της ενήλικης ζωής, όπως η διατήρηση της εργασίας, οι επιτυχημένες σχέσεις και η αποφυγή προβλημάτων με το νόμο.
Συμπληρωματικές θεραπείες
Η συμπεριφορική θεραπεία και η φαρμακευτική αγωγή, οι δύο βασικοί πυλώνες της θεραπείας της ADHD, έχουν διαφορετικούς σκοπούς.
«Η συμπεριφορική θεραπεία λειτουργεί στο περιβάλλον του παιδιού: στις ενέργειες των γονέων και στη ρουτίνα του παιδιού», είπε ο Bannett. Η θεραπεία βοηθά τους γονείς και τα παιδιά να αναπτύξουν δεξιότητες και να δημιουργήσουν συνήθειες συμβατές με τον τρόπο λειτουργίας του εγκεφάλου του παιδιού.
Συμπεριφορική θεραπεία
Η τεκμηριωμένη συμπεριφορική θεραπεία που συνιστά η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής ονομάζεται εκπαίδευση γονέων στη διαχείριση της συμπεριφοράς. Η εκπαίδευση βοηθά τους γονείς να χτίσουν ισχυρές, θετικές σχέσεις με τα παιδιά τους, προσφέρει καθοδήγηση για την επιβράβευση των καλών συμπεριφορών ενός παιδιού και την αγνόηση των αρνητικών συμπεριφορών, και συνιστά εργαλεία που βοηθούν τα παιδιά με ADHD, όπως η δημιουργία οπτικών προγραμμάτων για να τα βοηθήσουν να παραμείνουν οργανωμένα.
Αντίθετα, η φαρμακευτική αγωγή ανακουφίζει τα συμπτώματα της ADHD, όπως η υπερκινητικότητα και η απροσεξία, με αποτελέσματα που εξασθενούν καθώς ο οργανισμός αποδομεί κάθε δόση του φαρμάκου.
Και οι δύο προσεγγίσεις είναι απαραίτητες για τα περισσότερα παιδιά με ADHD, ώστε να έχουν καλή απόδοση. Ωστόσο, προηγούμενες μελέτες σε παιδιά προσχολικής ηλικίας που διαγνώστηκαν σε ηλικία 4 ή 5 ετών δείχνουν ότι είναι καλύτερο να ξεκινήσει μια συμπεριφορική θεραπεία έξι μηνών πριν από τη συνταγογράφηση οποιουδήποτε φαρμάκου.
Γρήγορες συνταγογραφήσεις
Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από ηλεκτρονικά αρχεία υγείας για παιδιά που εξετάστηκαν σε ιατρεία πρωτοβάθμιας περίθαλψης που συνεργάζονται με οκτώ ακαδημαϊκά ιατρικά κέντρα των ΗΠΑ. Ξεκίνησαν με 712.478 αρχεία από παιδιά ηλικίας 3, 4 ή 5 ετών που εξετάστηκαν από τον οικογενειακό τους γιατρό τουλάχιστον δύο φορές, σε διάστημα τουλάχιστον έξι μηνών, μεταξύ 2016 και 2023.
Από αυτά τα αρχεία, οι επιστήμονες εντόπισαν 9.708 παιδιά που είχαν διαγνωστεί με ADHD, τα οποία αντιπροσώπευαν το 1,4% των παιδιών του αρχικού δείγματος. Διαπίστωσαν ότι στο 42,2% αυτών των παιδιών —περισσότερα από 4.000 παιδιά— είχε συνταγογραφηθεί φαρμακευτική αγωγή εντός ενός μήνα από τη διάγνωση του ADHD. Μόνο το 14,1% των παιδιών με ADHD έλαβε φαρμακευτική αγωγή για πρώτη φορά περισσότερο από έξι μήνες μετά τη διάγνωση.
Οι ερευνητές δεν είχαν πρόσβαση σε δεδομένα σχετικά με παραπομπές σε συμπεριφορική θεραπεία, αλλά δεδομένου ότι τα μικρά παιδιά πρέπει να δοκιμάσουν τη θεραπεία μόνα τους για έξι μήνες πριν λάβουν φαρμακευτική αγωγή, όποια από αυτά έλαβαν φαρμακευτική αγωγή νωρίτερα πιθανότατα δεν έλαβαν θεραπεία σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της ακαδημίας. Μια μικρότερη μελέτη σχετικά με τις συστάσεις για συμπεριφορική θεραπεία, που δημοσιεύθηκε το 2021, διαπίστωσε ότι μόνο το 11% των οικογενειών έλαβε τη θεραπεία σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές.
Πηγή: sciencedaily.com
