Οι νέες οδηγίες για την υπέρταση δίνουν έμφαση στην έγκαιρη παρέμβαση και πρόληψη της καρδιαγγειακής νόσου, αξιοποιώντας τον δείκτη PREVENT.
Το 2024, εκτιμάται ότι περίπου 1,4 δισεκατομμύρια ενήλικες παγκοσμίως έπασχαν από υπέρταση, αριθμός που αντιπροσωπεύει περίπου το 33% του ενήλικου πληθυσμού ηλικίας 30-79 ετών. Ένα σημαντικό ποσοστό αυτών των ατόμων, περίπου 600 εκατομμύρια άνθρωποι, δεν γνωρίζουν ότι πάσχουν από υψηλή αρτηριακή πίεση, ενώ πολλοί από εκείνους που το γνωρίζουν δεν την έχουν υπό έλεγχο.
Οργανισμοί όπως το American College of Cardiology και η American Heart Association (AHA) δημοσίευσαν επικαιροποιημένες κατευθυντήριες οδηγίες για την υπέρταση, οι οποίες περιλαμβάνουν τόσο φαρμακοθεραπευτικές επιλογές όσο και παρεμβάσεις που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής.
Οι φαρμακοποιοί μπορούν να ενσωματώσουν τις οδηγίες αυτές στην καθημερινή τους πρακτική, συμβάλλοντας ενεργά στη βελτίωση της φροντίδας των ασθενών με υπέρταση.
Η πρόληψη και η έγκαιρη θεραπεία για τη μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων είναι τα κύρια χαρακτηριστικά των επικαιροποιημένων κατευθυντήριων γραμμών.
Σε αυτές ενσωματώθηκε και ο δείκτης κινδύνου PREVENT (Predicting Risk of Cardiovascular Disease Events) της AHA, ένας αλγόριθμος πρόβλεψης για την εκτίμηση του καρδιαγγειακού κινδύνου. Το PREVENT εκτιμά τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου σε κάθε ασθενή και συμβάλλει στον προσδιορισμό του πότε πρέπει να ξεκινήσει η χορήγηση αντιυπερτασικών φαρμάκων ανά περίπτωση.
Στην Ελλάδα, η καθημερινή πρακτική βασίζεται επί του παρόντος στο SCORE2 και τις συστάσεις της European Society of Cardiology (ESC). Ωστόσο, ο νέος δείκτης PREVENT θα μπορούσε να αποτελέσει πρότυπο για μελλοντική ενσωμάτωση, προσφέροντας ένα επιπλέον εργαλείο εκτίμησης κινδύνου και εμπλουτίζοντας την φαρμακευτική συμβουλευτική.
Η διαχείριση της υπέρτασης στην εγκυμοσύνη αποτελεί επίσης προτεραιότητα. Σύμφωνα με τις οδηγίες, οι εγκυμονούσες με υπέρταση ή όσες σχεδιάζουν να συλλάβουν πρέπει να ενημερώνονται σχετικά με τη χρήση χαμηλής δόσης ασπιρίνης, για την πρόληψη της προεκλαμψίας. Επιπλέον σε περιπτώσεις όπου συστολική πίεση κυμαίνεται μεταξύ 140-159 mmHg και/ή διαστολική πίεση μεταξύ 90-109 mmHg πριν από την 20η εβδομάδα κύησης, συστήνεται η έναρξη αντιυπερτασικής αγωγής, με στόχο τη μείωση της αρτηριακής πίεσης κάτω από 140/90 mmHg.
Τα φάρμακα πρώτης γραμμής κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης περιλαμβάνουν την λαβεταλόλη και την νιφεδιπίνη βραδείας αποδέσμευσης.
Μία επιπλέον αλλαγή που αφορά τον τρόπο ζωής, είναι η χρήση υποκατάστατων αλατιού με βάση το κάλιο σε ενήλικες με ή χωρίς υπέρταση. Αυτά προλαμβάνουν ή μπορούν ακόμα και να θεραπεύσουν την αυξημένη αρτηριακή πίεση και την υπέρταση, ειδικά όταν προστίθεται αλάτι κατά την προετοιμασία των γευμάτων.
Ωστόσο, οι ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο ή εκείνοι που λαμβάνουν φάρμακα που μειώνουν την έκκριση καλίου, μπορεί να χρειάζονται επιπλέον παρακολούθηση κατά τη χρήση υποκατάστατων αλατιού με βάση το κάλιο για την πρόληψη της υπερκαλιαιμίας.
Οι κατευθυντήριες συστάσεις δίνουν ιδιαίτερα έμφαση και στην άνοια. Τα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι η υπέρταση αποτελεί τροποποιήσιμο παράγοντα κινδύνου για γνωστική έκπτωση και άνοια. Ο στόχος για τη συστολική αρτηριακή πίεση είναι κάτω από 130 mmHg, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος ήπιας γνωστικής διαταραχής και άνοιας σε ενήλικες με υπέρταση. Μία από τις σοβαρές επιπλοκές της υπέρτασης είναι η εγκεφαλοαγγειακή νόσος, η οποία συχνά παρατηρείται στην νόσο του Αλτσχάιμερ και σε παρόμοιες μορφές άνοιας.
