Η δυσμηνόρροια αποτελεί μια από τις συχνότερες αιτίες αναζήτησης συμβουλής στο φαρμακείο. Παρ’ όλα αυτά, εξακολουθεί να υποδιαγιγνώσκεται και να υποτιμάται, τόσο από τις γυναίκες όσο κι από τους επαγγελματίες υγείας.
Ο φαρμακοποιός βρίσκεται συχνά στην πρώτη γραμμή και έχει τη δυνατότητα να εντοπίζει ενδείξεις που χρήζουν διερεύνησης, αλλά και να παρέχει στοχευμένες προτάσεις που ανακουφίζουν ή ακόμη και προλαμβάνουν τα συμπτώματα.
Η δυσμηνόρροια διακρίνεται στην πρωτοπαθή και τη δευτερογενή, η οποία οφείλεται σε παθολογικά αίτια όπως είναι η ενδομητρίωση, τα ινομυώματα κ.ά.
Η υποδιάγνωση της δυσμηνόρροιας: Τι βλέπουμε στην καθημερινή πράξη
Το ζήτημα είναι ότι η δυσμηνόρροια θεωρείται κατά κύριο λόγο κανονικότητα για πολλές γυναίκες, ακόμη κι όταν τα συμπτώματα επηρεάζουν την ποιότητα της ζωής τους. Πολλές γυναίκες, κυρίως έφηβες και νεαρές ενήλικες, θεωρούν τον έντονο πόνο ως φυσιολογικό. Φτάνουν στο φαρμακείο αναζητώντας γρήγορη ανακούφιση χωρίς να έχουν αξιολογήσει αν ο πόνος είναι δυσανάλογος.
Επίσης η μη διάκριση μεταξύ πρωτοπαθούς και δευτεροπαθούς δυσμηνόρροιας αποτελεί ένα ζήτημα. Δε θέλουμε η δευτεροπαθής δυσμηνόρροια να καλύπτεται κάτω από επαναλαμβανόμενη χρήση αναλγητικών.
Το φαρμακείο λοιπόν αποτελεί κομβικό σημείο για την αναγνώριση red flags όπως είναι:
- Η σταδιακή επιδείνωση του πόνου
- Ο πόνος που δεν επιτρέπει την κίνηση στη γυναίκα και ουσιαστικά την «καθηλώνει»
- Η μη ανταπόκριση σε ΜΣΑΦ
- Η συνοδή δυσπαρευνία ή μητρορραγία
Σε κάθε περίπτωση η παραπομπή στον κατάλληλο ιατρό κρίνεται απαραίτητη, όταν υπάρχει έντονη δυσμηνόρροια. Η συνεχής χρήση ΜΣΑΦ χωρίς σωστή καθοδήγηση είναι συχνό φαινόμενο. Ο φαρμακοποιός καλείται να εξηγήσει σωστή δοσολογία, αντενδείξεις και κινδύνους, αλλά και να συζητήσει εναλλακτικές μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις.
Δυσμηνόρροια & διάγνωση: Η υποδιάγνωση δημιουργεί πρόβλημα
Η διάγνωση της πρωτοπαθούς δυσμηνόρροιας γίνεται με λήψη αναλυτικού ιστορικού της γυναίκας και των συμπτωμάτων κι εφόσον αποκλειστεί η περίπτωση λοίμωξης από κάποιο μικρόβιο, η οποία μπορεί να προκαλεί αντίστοιχα συμπτώματα.
Παρ’ όλα αυτά, η δυσμηνόρροια πολύ συχνά υποδιαγιγνώσκεται καθώς οι γυναίκες που υποφέρουν από πόνους, το αντιλαμβάνονται ως ένα φυσιολογικό γεγονός και δεν αναζητούν βοήθεια για να το αντιμετωπίσουν.
Περισσότερες από τις μισές γυναίκες με έμμηνο ρύση, αντιμετωπίζουν προβλήματα στην καθημερινότητά τους λόγω των συμπτωμάτων της δυσμηνόρροιας. Όσο κι αν φαντάζει υπερβολικό, δεν είναι. Η δυσμηνόρροια μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα ζωής και μάλιστα να την υποβαθμίσει όταν μειώνεται η παραγωγικότητα- αποδοτικότητα τόσο στην εργασία όσο και στη ζωή της γυναίκας, γενικότερα.
Για παράδειγμα σχετικές έρευνες δείχνουν πως το 17% των γυναικών έχει απουσιάσει από την εργασία του και περίπου 1 στα 8 κορίτσια απουσιάζουν αντίστοιχα από το σχολείο εξαιτίας της δυσμηνόρροιας.
Δυσμηνόρροια & ο ρόλος των θρεπτικών συστατικών: Σύγχρονα δεδομένα που πρέπει να γνωρίζει ο φαρμακοποιός
Πέρα από τα κλασικά αναλγητικά, υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον για τον ρόλο των μικροθρεπτικών συστατικών στη ρύθμιση της φλεγμονής, των προσταγλανδινών και της μυϊκής λειτουργίας. Πολλές γυναίκες ζητούν πιο «φυσικές» ή συμπληρωματικές λύσεις κι εδώ η καθοδήγηση του φαρμακοποιού είναι καθοριστική.
Μαγνήσιο
Ένα από τα πιο τεκμηριωμένα συστατικά στην αντιμετώπιση της δυσμηνόρροιας είναι το μαγνήσιο, γιατί μειώνει τις μυϊκές συσπάσεις της μήτρας, συμβάλλει στη μείωση των προσταγλανδινών και βοηθάει σε κράμπες, άγχος και ένταση που συχνά συνοδεύουν την περίοδο.
Βιταμίνη D
Η ανεπάρκεια είναι εξαιρετικά συχνή και έχει συσχετιστεί με σοβαρότερα συμπτώματα. Αντίστοιχα η επάρκεια σε βιταμίνη D ρυθμίζει τη φλεγμονή, επηρεάζει τη μυϊκή λειτουργία και την παραγωγή ορμονών διατηρώντας μία ισορροπία.
Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα
Ένας ισχυρός ρυθμιστής της φλεγμονής, που μειώνει τις προφλεγμονώδεις προσταγλανδίνες και παρουσιάζει αποτελεσματικότητα συγκριτικά με ήπια αναλγητικά.
Βιταμίνες Β1 & Β6
Οι συγκεκριμένες βιταμίνες συμβάλλουν στην ομαλή νευρομυϊκή λειτουργία και στην ορμονική ισορροπία. Η Β1 ανακουφίζει από μυϊκούς σπασμούς, η Β6 μειώνει την προεμμηνορροϊκή ευερεθιστότητα.
Σίδηρος
Η βαριά εμμηνορρυσία οδηγεί εύκολα σε σιδηροπενία. Ο φαρμακοποιός μπορεί να αναγνωρίσει τα συμπτώματα όπως είναι η κόπωση και τα εύθραυστα νύχια και να καθοδηγήσει με τη βοήθεια του ιατρού, την κατάλληλη από του στόματος θεραπεία και τρόπους βελτίωσης της απορρόφησης.
Ποιος είναι ο ρόλος των αντιοξειδωτικών στη δυσμηνόρροια
Τα αντιοξειδωτικά, όπως είναι οι βιταμίνες C & E μειώνουν τις ελεύθερες ρίζες και πιθανώς να περιορίζουν τις φλεγμονώδεις διεργασίες, που εντείνουν τον πόνο και τα συμπτώματα της δυσμηνόρροιας.
