Η παχυσαρκία έχει πλέον φτάσει σε πανδημικές διαστάσεις. O ΠΟΥ επινόησε τον όρο «παγκόσμια παχυσαρκία» για να χαρακτηρίσει την αμείωτη αύξηση της παχυσαρκίας σε παγκόσμιο επίπεδο, η οποία, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Άτλαντα Παχυσαρκίας 2025, θα αυξηθεί κατά περισσότερο από 115% μεταξύ 2010 και 2030.
Είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι τα παιδιά και οι έφηβοι επηρεάζονται όλο και περισσότερο. Η παχυσαρκία αποτελεί επομένως μια παγκόσμια κατάσταση έκτακτης ανάγκης, όχι μόνο ένα ζήτημα υγείας, αλλά και μια κοινωνική κρίση. Η Ιταλία πρόσφατα έκανε ένα ιστορικό βήμα προς τα εμπρός στην καταπολέμηση της παχυσαρκίας και πέτυχε ένα σημαντικό ορόσημο στη δημόσια υγεία, καθώς έγινε η πρώτη χώρα που αναγνώρισε νομικά την παχυσαρκία ως χρόνια, προοδευτική και υποτροπιάζουσα ασθένεια.
Η αναγνώριση αυτή σηματοδοτεί μια θεμελιώδη αλλαγή στην αντίληψη για την παχυσαρκία, η οποία δεν θεωρείται πλέον θέμα επιλογής τρόπου ζωής ή προσωπικής αποτυχίας, αλλά πολυπαραγοντική ασθένεια που απαιτεί δομημένη πρόληψη και φροντίδα
Η παχυσαρκία έχει βαθιά επίδραση στην υγεία, αυξάνοντας σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων απειλητικών για τη ζωή παθήσεων, όπως οι καρδιαγγειακές νόσοι. Επιπλέον, η παχυσαρκία μπορεί να προκαλέσει ή να επιδεινώσει καρκίνους, καθώς συνδέεται με τουλάχιστον 13 τύπους καρκίνου. Οι θάνατοι από καρκίνο που σχετίζονται με την παχυσαρκία έχουν υπερτριπλασιαστεί από το 1999 έως το 2020, γεγονός που μας ώθησε να εισαγάγουμε τον όρο «αδιπονκόση» για να τονίσουμε τη σημασία του.
Εθνικό πρόγραμμα πρόληψης της παχυσαρκίας στην Ιταλία
Ο νόμος θα οδηγήσει στη δημιουργία ενός εθνικού προγράμματος πρόληψης της παχυσαρκίας με στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τους κινδύνους της παχυσαρκίας για την υγεία, την προώθηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών και την ενθάρρυνση της τακτικής σωματικής άσκησης. Το πρόγραμμα πρόληψης θα περιλαμβάνει επίσης την προώθηση του θηλασμού σύμφωνα με τις συστάσεις του ΠΟΥ, την ενδυνάμωση των γονέων ώστε να λαμβάνουν ενημερωμένες διατροφικές αποφάσεις για τα παιδιά τους, την προώθηση της κοινωνικής ένταξης των ατόμων με παχυσαρκία και την έναρξη.
Ο ρόλος του σχολείου
Τα σχολεία διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο, με υποχρεωτικά προγράμματα διατροφικής εκπαίδευσης και σωματικής άσκησης ενσωματωμένα τόσο στο πρόγραμμα σπουδών όσο και στις εξωσχολικές δραστηριότητες. Ο νόμος επιβάλλει επίσης την επαγγελματική κατάρτιση των παρόχων υγειονομικής περίθαλψης, ώστε να αναγνωρίζουν και να αντιμετωπίζουν καλύτερα την παχυσαρκία ως ασθένεια. Επιπλέον, έχει συσταθεί μια εθνική ομάδα παρατήρησης για την παρακολούθηση των τάσεων της παχυσαρκίας, την υποστήριξη της έγκαιρης διάγνωσης και τον συντονισμό της παρακολούθησης.
Ναι, αλλά τι γίνεται με τους οικονομικά ασθενέστερους που νομοτελειακά στρέφονται σε φθηνότερες και -συνήθως- πιο ανθυγιεινές διατροφικές επιλογές;
Κρίσιμο είναι το γεγονός ότι ο νόμος εγγυάται την ισότιμη πρόσβαση στις υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης, οι οποίες θα ενσωματωθούν στα Βασικά Επίπεδα Φροντίδας της Ιταλίας, διασφαλίζοντας ότι η κοινωνικοοικονομική κατάσταση δεν θα εμποδίζει την πρόσβαση σε ιατρική υποστήριξη. Αυτή η προσέγγιση είναι κρίσιμη, δεδομένου του δυσανάλογου βάρους της παχυσαρκίας σε ευάλωτους πληθυσμούς που χαρακτηρίζονται από κακή διατροφή, περιορισμένη πρόσβαση σε χώρους αναψυχής και καθιστική ζωή. Η παχυσαρκία συνοδεύεται συχνά από στιγματισμό, εκφοβισμό και διακρίσεις που ξεκινούν από την πρώιμη παιδική ηλικία και επεκτείνονται στους τομείς της υγειονομικής περίθαλψης, της εκπαίδευσης και του χώρου εργασίας, επιδεινώνοντας έτσι τις κοινωνικές και υγειονομικές ανισότητες. Η επίσημη αναγνώριση της παχυσαρκίας ως ασθένειας αμφισβητεί το στιγματισμό που βασίζεται στο βάρος και προστατεύει τα δικαιώματα και την ψυχολογική ευημερία των ατόμων με παχυσαρκία, προωθώντας την ένταξή τους σε όλους τους τομείς της ζωής. Ωστόσο, η επιτυχία αυτών των πρωτοβουλιών απαιτεί ισχυρή συνεργασία μεταξύ των υπευθύνων χάραξης πολιτικής, των επαγγελματιών υγείας, των εκπαιδευτικών και των κοινοτήτων.
“Η παχυσαρκία συνοδεύεται συχνά από στιγματισμό, εκφοβισμό και διακρίσεις που ξεκινούν από την πρώιμη παιδική ηλικία και επεκτείνονται στους τομείς της υγειονομικής περίθαλψης, της εκπαίδευσης και του χώρου εργασίας“
Το κόστος σε νοσήλεια είναι τεράστιο και δυσβάσταχτο για τα συστήματα υγείας εάν δεν προληφθεί μία ασθένεια
Η παχυσαρκία, μέσω της αύξησης των δαπανών για την υγειονομική περίθαλψη και της μείωσης της παραγωγικότητας, έχει σημαντικό αντίκτυπο στην κοινωνία. Ο Παγκόσμιος Άτλας Παχυσαρκίας προειδοποιεί ότι, χωρίς βελτίωση της πρόληψης και της θεραπείας, το παγκόσμιο κόστος της παχυσαρκίας θα μπορούσε να φθάσει τα 4,32 τρισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ ετησίως έως το 2035, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για επείγουσα παγκόσμια δράση.
Αν και ο νόμος αποτελεί σημαντικό ορόσημο στην καταπολέμηση της παχυσαρκίας, απαιτούνται πρόσθετα μέτρα για την ενίσχυση του αντίκτυπού του. Οι καταναλωτές συχνά δεν έχουν επίγνωση των κινδύνων για την υγεία που ενέχει η διατροφή τους, λόγω των ασαφών ετικετών στα τρόφιμα και της έλλειψης διατροφικών πληροφοριών στα εστιατόρια.
Κυβερνητική παρέμβαση για τα fast food καταστήματα
Οι κυβερνήσεις, ρυθμίζοντας την πυκνότητα των καταστημάτων γρήγορου φαγητού, επεκτείνοντας τους χώρους πρασίνου και επενδύοντας σε υποδομές αναψυχής, μπορούν επίσης να ενθαρρύνουν τη σωματική δραστηριότητα και να βελτιώσουν την πρόσβαση σε θρεπτικά τρόφιμα. Η παχυσαρκία αποτελεί πρόκληση για ολόκληρη την κοινωνία και απαιτεί ολοκληρωμένες πολιτικές, όπως η φορολόγηση των ανθυγιεινών τροφίμων, η εφαρμογή της επισήμανσης των τροφίμων, η προώθηση της σωματικής άσκησης και η ενίσχυση των συστημάτων υγείας για την παροχή φροντίδας για την παχυσαρκία με επίκεντρο τον άνθρωπο. Οι στοχευμένες στρατηγικές δημόσιας υγείας που προτείνει η ιταλική κυβέρνηση αποτελούν ένα κρίσιμο βήμα προς τη μείωση του κόστους θεραπείας και τον περιορισμό των ποσοστών θνησιμότητας. Η Ιταλία προσφέρει πλέον ένα πρότυπο για άλλες χώρες να υιοθετήσουν παρόμοιες προσεγγίσεις για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας.
Πηγή: thelancet