Οι εξάψεις είναι το πιο συχνό σύμπτωμα της εμμηνόπαυσης και επηρεάζουν έως και το 75% των γυναικών.
Σχετίζονται με τη μείωση των ορμονών των ωοθηκών και συχνά συνοδεύονται και από άλλα συμπτώματα, όπως κόπωση, διαταραχές της διάθεσης, κολπική ξηρότητα και λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος.
Οι εξάψεις περιγράφονται σαν μια αίσθηση θερμού «κύματος» που, συνήθως, ξεκινά από το πρόσωπο και το θώρακα και επεκτείνεται στο υπόλοιπο σώμα.
Επίσης, μπορεί να συνοδεύονται από ερυθρότητα του δέρματος, αίσθημα παλμών και εφίδρωση. Οι εξάψεις τυπικά διαρκούν 2-3 χρόνια από την αρχή της εμμηνόπαυσης ή και περισσότερο.
Μπορεί να επηρεάσουν την ποιότητα του ύπνου και τη φυσιολογική λειτουργία της γυναίκας κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Διάφορες λύσεις αυτοθεραπείας είναι διαθέσιμες στο φαρμακείο για την αντιμετώπιση των εξάψεων. Το σημαντικό είναι να γίνουν οι σωστές ερωτήσεις για την επιλογή του σκευάσματος και να δοθούν οι κατάλληλες συμβουλές σχετικά με τη χρήση του.1η Ερώτηση: «Υπάρχουν άλλα προβλήματα υγείας;»
1η περίπτωση
Μία κυρία σας ζητά το συμπλήρωμα Ζ με ισοφλαβόνες σόγιας γιατί μια φίλη της είπε ότι την βοήθησε πολύ.
ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΣ: «Η αποτελεσματικότητα του συγκεκριμένου προϊόντος μπορεί να διαφέρει από άτομο σε άτομο. Έχετε κάνει θεραπεία για καρκίνο στο παρελθόν, έτσι δεν είναι;»
«Ναι, στο στήθος πριν από 5 χρόνια. Έκανα θεραπεία, αλλά δε χρειάστηκε να το αφαιρέσω. Από τότε με παρακολουθεί ο ιατρός μου και όλα πάνε καλά».
Παρόλο που οι ισοφλαβόνες σόγιας, έχοντας οιστρογονική δράση, δεν φαίνεται να αυξάνουν τον κίνδυνο υποτροπής του καρκίνου του μαστού, δεν υπάρχουν στοιχεία που να εγγυόνται την ασφάλειά τους σε μια τέτοια κατάσταση.
Γενικότερα, τα φυτά με ορμονική δράση (λινάρι, λυκίσκος, μηδική κ.λπ.) δεν ενδείκνυται σε περιπτώσεις γυναικών που έχουν ιστορικό ορμονοεξαρτώμενου καρκίνου (μαστός, ωοθήκες, μήτρα).
Σε αυτές τις περιπτώσεις, προτείνουμε συμπληρώματα χωρίς ορμονική δράση: ω-3, β-αλανίνη, εκχύλισμα γύρης.
2η περίπτωση
Μία κυρία σας ζητά το συμπλήρωμα Χ το οποίο περιέχει Black Cohosh (Cimicifuga racemosa).
ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΣ: «Υπάρχει συγκεκριμένο πρόβλημα ήπατος ή ιστορικό καρκίνου;»
«Ναι, καρκίνος των ωοθηκών που βρίσκεται σε ύφεση και σε φάση απλής παρακολούθησης. Αλλά το έλεγξα, κανένα πρόβλημα με το cimicifuga!»
ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΣ: «Πριν πάρετε το συγκεκριμένο σκεύασμα, θα πρέπει να συμβουλευτείτε τον ογκολόγο που σας παρακολουθεί.»
Αν και ορισμένες μελέτες αμφισβητούν τις οιστρογονικές ιδιότητες του Βlack Cohosh, πρέπει να δίνεται προσοχή σε τέτοιες περιπτώσεις.
Είναι καλύτερα να προτείνετε ένα σκεύασμα με μια ουσία χωρίς ορμονική δράση ή να συστήσετε την έγκριση του ογκολόγου πριν από τη χρήση αυτού του βοτάνου.
Επιπλέον, το cimicifuga πρέπει να λαμβάνεται με προσοχή σε περίπτωση ηπατικής βλάβης (έχουν αναφερθεί περιπτώσεις ηπατοτοξικότητας χωρίς σαφή αποδεδειγμένη συσχέτιση).
3η περίπτωση
Κυρία Κ: «Δεν αντέχω άλλο τις εξάψεις, θα ήθελα κάτι για να με ανακουφίσει!»
ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΣ: «Παίρνετε άλλα φάρμακα αυτή τη στιγμή;»
«Ναι, για τον θυρεοειδή μου (λεβοθυροξίνη) εδώ και πολύ καιρό.»
Η σόγια και οι ισοφλαβόνες της σόγιας φαίνεται πως παρεμβαίνουν στον μεταβολισμό των θυρεοειδικών ορμονών. Μπορεί να μειώσουν τη δράση των θυρεοειδικών ορμονών σε ασθενείς με υποθυρεοειδισμό και αλληλεπιδρούν με τη λεβοθυροξίνη, η δράση της οποίας μειώνεται. Σε αυτή την περίπτωση, δεν χορηγείτε σκεύασμα με τα παραπάνω συστατικά και της προτείνετε άλλο σκεύασμα, ώστε να μην αποσταθεροποιήσετε τη θεραπεία.
2η Ερώτηση : «Πόσο καιρό λαμβάνετε αυτό το προϊόν;»
Κυρία που παίρνει σκεύασμα με φυτοοιστρογόνα: «Δε νομίζω πως αυτό το προϊόν λειτουργεί. Δεν βλέπω κάποια βελτίωση στις εξάψεις μου.»
ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΣ: «Πόσο καιρό παίρνετε το προϊόν;»
«Εδώ και 15 ημέρες».
Τα περισσότερα σκευάσματα αυτοθεραπείας για τις εξάψεις δεν λειτουργούν αμέσως. Χρειάζονται τουλάχιστον 3 έως 4 εβδομάδες για να αισθανθεί η γυναίκα το όφελος.
Μετά από αυτήν την περίοδο, εάν δεν σημειωθεί βελτίωση, μπορεί να γίνει πρόταση για διαφορετικό σκεύασμα ή για συνδυασμό σκευασμάτων.
3η Ερώτηση «Τι δόση λαμβάνετε;»
Η αποτελεσματικότητα των ισοφλαβόνων σόγιας είναι πολύ μεταβλητή καθώς εξαρτάται από την εντερική χλωρίδα κάθε ατόμου.
Έτσι, οι αποτελεσματικές δόσεις ποικίλλουν πολύ από τη μία γυναίκα στην άλλη και όταν η δράση είναι ανεπαρκής, μπορεί να αυξηθεί η δόση έως τη μέγιστη συνιστώμενη.
Φυτοοιστρογόνα, οφέλη και κίνδυνοι
Μια σειρά από οφέλη για την υγεία, συμπεριλαμβανομένου του μειωμένου κινδύνου οστεοπόρωσης, καρδιακών παθήσεων, καρκίνου του μαστού και συμπτωμάτων εμμηνόπαυσης, αποδίδεται συχνά στα φυτοοιστρογόνα.
Αντιθέτως, όμως, πολλά από αυτά θεωρείται πιθανό να διαταράξουν το ενδοκρινικό σύστημα (endocrine disruptors), υποδεικνύοντας ότι έχουν τη δυνατότητα να προκαλέσουν και δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία.
Σε κάθε περίπτωση, η χρήση συμπληρωμάτων με φυτοοιστρογόνα, αντενδείκνυται σε άτομα με ορμονοεξαρτώμενο καρκίνο ή ιστορικό αυτού, σε εγκυμοσύνη και στο θηλασμό.
Τέλος, οι ισοφλαβόνες της σόγιας μειώνουν τη δράση της λεβοθυροξίνης.
Φυτικά Συστατικά που συναντάμε πιο συχνά στα συμπληρώματα διατροφής για την εμμηνόπαυση είναι…
Nυχτολούλουδο
Αποτελεί πλούσια πηγή πολυακόρεστων λιπαρών οξέων με βασικό το GLA (γ-λινολεϊκό οξύ), το οποίο είναι απαραίτητο για την παραγωγή ορμονοειδών ουσιών.
Όσοι πάσχουν από επιληψία ή έχουν προγραμματισμένο χειρουργείο, δε θα πρέπει να λαμβάνουν έλαιο νυχτολούλουδου.
Σόγια
Οι ισοφλαβόνες σόγιας έχουν οιστρογονική δράση. Θεωρείται πως μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση των εξάψεων και της εφίδρωσης κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Σχετικά με την υγεία των οστών, μειώνουν τον κίνδυνο οστεοπόρωσης, λόγω της παρόμοιας δράσης τους με τα συνθετικά οιστρογόνα. Ακόμη, διαθέτουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση και συμβάλουν στην καρδιακή υγεία, μειώνοντας τα επίπεδα της LDL χοληστερόλης.
Τσιμιτσιφούγκα (Black cohosh)
Ανακουφιστικές ιδιότητες στην ξηρότητα του κόλπου, δυσπαρευνία, ευερεθιστικότητα, αγγειοκινητικές εξάψεις, ακράτεια ούρων που μπορεί να είναι αποτέλεσμα της ατροφίας του επιθηλίου της ουρογενετικής οδού από τη χρόνια έλλειψη οιστρογόνων.
Λιγαριά (Agnus Castus)
Αυξάνει την έκκριση της ωχρινοτρόπου ορμόνης (LH) και βοηθά στη μείωση της ωοθηλακιοτρόπου ορμόνης (FSH). Έτσι, ενισχύει έμμεσα την παραγωγή της προγεστερόνης.
Σχετικά με την εμμηνόπαυση, θεωρείται πως προλαμβάνει κολπικές μολύνσεις που συνήθως επιδεινώνονται λόγω του pH που γίνεται πιο αλκαλικό κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης.
Ενδείκνυται επίσης και για τη μείωση των συμπτωμάτων του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου.
Τέλος, όσες γυναίκες λαμβάνουν αντισυλληπτικά δε θα πρέπει να λαμβάνουν και συμπληρώματα με λιγαριά.
Λιναρόσπορος
Το έλαιο λιναρόσπορου θεωρείται πως έχει οιστρογονική δράση και βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος στα εσωτερικά γεννητικά όργανα.
Οι συμβουλές «κλειδιά»
– Φορέστε ελαφριά ρούχα από φυσικές ίνες (βαμβάκι, λινό κ.λπ.) που αφήνουν το δέρμα να αναπνέει, εάν είναι απαραίτητο σε πολλά στρώματα που μπορούν εύκολα να αφαιρεθούν.
– Περιορίστε το αλκοόλ, τα μπαχαρικά, τον καφέ ή τα ζεστά ροφήματα. Πίνετε τακτικά νερό και να έχετε κοντά σας ένα spray με ιαματικό νερό.
– Περιορίστε τη θερμοκρασία του δωματίου στο οποίο βρίσκεστε (έως 18°C).
Σοφία Καραΐσκου, Φαρμακοποιός
