Η Ασφαλής Διαχείριση του Πόνου

Υπάρχουν πολλές κατηγορίες φαρμάκων που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση του πόνου, είτε στην οξεία είτε στη χρόνια φάση του.

Επιθυμητή είναι η μέγιστη δυνατή αποτελεσματικότητα σε συνδυασμό με τη μέγιστη ασφάλεια και τις λιγότερες παρενέργειες.

Δυστυχώς, καμία φαρμακευτική παρέμβαση δεν είναι άμοιρη κινδύνων.

Αρχίζοντας από τα πιο απλά παυσίπονα, όπως είναι η γνωστή σε όλους μας παρακεταμόλη, και φτάνοντας σε φάρμακα που απαιτούν ειδική συνταγή για τη χορήγησή τους, όπως είναι τα οπιοειδή, τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (ΜΣΑΦ), τα μυοσκελετικά αναλγητικά, τα αναλγητικά για τον νευροπαθητικό πόνο, ακόμη και τα αγχολυτικά και αντικαταθλιπτικά… όλα έχουν παρενέργειες.

Αναφερόμενοι ειδικά στα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, αυτά είναι αποτελεσματικά γιατί λύνουν το πρόβλημα του πόνου και αυτό έχει τεράστια σημασία για έναν ασθενή που υποφέρει και η ποιότητα ζωής του επηρεάζεται αποφασιστικά.

Είναι όμως όλα τα ΜΣΑΦ ίδια όσον αφορά τον κίνδυνο για παρενέργειες, και ειδικά για αυτές από το καρδιαγγειακό σύστημα;

Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη για τα οποία κυρίως υπάρχουν στοιχεία μελετών για την ασφάλεια χορήγησης τους είναι η δικλοφενάκη, η ναπροξένη, η ιβουπροφένη και οι κοξίμπες.

Η συμφωνία των αποτελεσμάτων είναι εντυπωσιακή με τη δικλοφενάκη και τις κοξίμπες να αυξάνουν σημαντικά τον καρδιαγγειακό κίνδυνο, την ιβουπροφένη να τον αυξάνει σημαντικά λιγότερο και τη ναπροξένη να έχει το καλύτερο προφίλ καρδιαγγειακής ασφάλειας.

Εφόσον αποφασίσουμε ότι είναι απαραίτητο να χορηγήσουμε ένα ΜΣΑΦ, θα πρέπει να εκτιμήσουμε τον καρδιαγγειακό του κίνδυνο και σε περίπτωση που αυτός είναι μέτριος ή υψηλός να κάνουμε την ασφαλέστερη επιλογή.

Οι ασθενείς που έχουν ήδη υποστεί ένα έμφραγμα ή ένα αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο ή έχουν περιφερική αποφρακτική αγγειοπάθεια, ανήκουν εξ ορισμού στην ομάδα υψηλού κινδύνου.

Παράλληλα όμως, υπάρχουν και άτομα με ελεύθερο ιστορικό καρδιαγγειακών επεισοδίων που μπορεί να έχουν αυξημένο κίνδυνο, όπως καπνιστές, υπερτασικοί, διαβητικοί ή με υπερλιπιδαιμία, ακόμη και αυτοί που απλώς παρουσιάζουν κοιλιακού τύπου παχυσαρκία.

Επιπλέον, σε αυτούς που υπάρχει αυξημένος κινδυνος επιπλοκών από το γαστρεντερικό σύστημα, θα ήταν εύλογο να συνοδέψουμε τη χορήγηση ναπροξένης και με μια πραζόλη.

Η ασφαλής διαχείριση του πόνου είναι μια διαδικασία με δυσκολίες και προκλήσεις για κάθε επαγγελματία υγείας.

Αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο για τον Φαρμακοποιό που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή διαχείρισης του οξέος πόνου σε ένα μεγάλο εύρος περιστατικών, τις περισσότερες φορές μάλιστα χωρίς να γνωρίζει το ιατρικό ιστορικό του κάθε ασθενή-πελάτη του.

Χωρίς αμφιβολία λοιπόν, είναι μεγάλης και καθοριστικής σημασίας η συμβολή του στην αποτελεσματική και ασφαλή διαχείριση του πόνου.

Γκούμας Γεώργιος, Καρδιολόγος, Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής, Ευρωκλινική Αθηνών
www.PharmaManage.gr