Οι αγωνιστές GLP-1 έχουν κατακτήσει τον φαρμακευτικό κόσμο. Το δραστικό συστατικό, η σεμαγλουτίδη, χρησιμοποιείται στα πλέον γνωστά φάρμακα Ozempic και Wegovy για τη θεραπεία του διαβήτη και την απώλεια βάρους.
Ήδη, αυτά τα φάρμακα έχουν βοηθήσει εκατομμύρια ανθρώπους να διαχειριστούν το βάρος τους αλλά και τον διαβήτη τύπου 2.
Θα μπορούσαν όμως, να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της νόσου του Αλτσχάιμερ; Πρόσφατες κλινικές δοκιμές επικεντρώθηκαν σε ένα από τα παλαιότερα φάρμακα για τον διαβήτη της Novo Nordisk, το Rybelsus.
Επειδή οι συνεχιζόμενες προσπάθειες για την επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου του Αλτσχάιμερ τείνουν να καταλήγουν σε αδιέξοδο, ακόμη και μια μικρή επιτυχία θα έδινε την ελπίδα στους ανθρώπους που βρίσκονται στα αρχικά στάδια της νόσου.
Υπάρχει μια πολύπλοκη σχέση μεταξύ της παχυσαρκίας, του διαβήτη (ιδιαίτερα της ινσουλινοαντίστασης), της νόσου Αλτσχάιμερ και των αγωνιστών GLP-1. Για παράδειγμα:
- Τα άτομα με παχυσαρκία έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν διαβήτη τύπου 2.
- Τα άτομα με παχυσαρκία διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν Αλτσχάιμερ σε μεταγενέστερη ηλικία.
- Τα άτομα με διαβήτη τύπου 2 έχουν επίσης μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν τη νόσο Αλτσχάιμερ.
- Η νόσος του Αλτσχάιμερ συνδέεται με την αντίσταση στην ινσουλίνη στον εγκέφαλο.
- Η παχυσαρκία, ο διαβήτης τύπου 2 και η νόσος του Αλτσχάιμερ σχετίζονται με φλεγμονή, και οι αγωνιστές GLP-1 έχουν αντιφλεγμονώδη δράση.
- Μελέτες σε ζωικά μοντέλα άνοιας έχουν δείξει ότι οι αγωνιστές GLP-1 μπορούν να προστατεύσουν τον εγκέφαλο των πειραματόζωων από βλάβες.
Οι πρόσφατες μελέτες, με την ονομασία Evoke και Evoke+, ήταν δοκιμές φάσης 3, που σημαίνει ότι σχεδιάστηκαν για να ελέγξουν αν ένα φάρμακο είναι ασφαλές, ευεργετικό και αποτελεσματικό στους ανθρώπους.
Οι ερευνητές συγκέντρωσαν άτομα με ήπια γνωστική δυσλειτουργία ή ήπια άνοια εξαιτίας της νόσου του Αλτσχάιμερ. Συνολικά, 3.808 συμμετέχοντες έλαβαν είτε σεμαγλουτίδη είτε εικονικό φάρμακο (placebo) για 156 εβδομάδες.
Παρά τις ελπιδοφόρες προοπτικές, οι δοκιμές δεν κατέληξαν στα συμπεράσματα που ήλπιζαν οι επιστήμονες. Η Novo Nordisk δημοσίευσε ένα δελτίο τύπου, εξηγώντας ότι «οι δοκιμές Evoke και Evoke+ δεν επιβεβαίωσαν την υπεροχή της σεμαγλουτίδης έναντι του εικονικού φαρμάκου στην επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου του Αλτσχάιμερ».
Αν και οι ερευνητές ανέφεραν σημαντική μείωση των βιοδεικτών που σχετίζονται με την νόσο Αλτσχάιμερ, δεν παρατηρήθηκε μείωση στην εξέλιξη της νόσου σε καμία από τις δύο δοκιμές. Αυτό ήταν το βασικό αποτέλεσμα που επιδίωκαν.
Αρχικά, είχαν προγραμματίσει να συνεχίσουν τη μελέτη για ένα ακόμη έτος, αλλά βάσει της απουσίας θετικών αποτελεσμάτων, η παράταση ανακλήθηκε.
