Υπολογίζεται πως το 30% περίπου του πληθυσμού, έχει αντιμετωπίσει ή συνεχίζει να αντιμετωπίζει το πρόβλημα της κακοσμίας του στόματος, με επακόλουθο τη δυσάρεστη αναπνοή.
Οι συμβουλές που δίνονται στο φαρμακείο επικεντρώνονται κυρίως στη χρήση ειδικών στοματικών διαλυμάτων, αλλά και τη σωστή στοματική υγιεινή…
Μερικοί ορισμοί
Η κακοσμία του στόματος, αναφέρεται συχνότερα ως δυσάρεστη αναπνοή που παράγεται κατά τη διάρκεια της εκπνοής, ανεξάρτητα από την προέλευσή της.
Συχνά βιώνεται άσχημα από το άτομο που αντιμετωπίζει το πρόβλημα, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνική απομόνωση, αλλά και μειωμένη αυτοπεποίθηση.
Η προέλευσή της μπορεί να είναι από το στόμα ή όχι. Ωστόσο, η κακοσμία που προέρχεται από το στόμα, αφορά το 70 έως 90% περίπου των περιπτώσεων και μπορεί να σχετίζεται με:
– Ουλίτιδα ή περιοδοντίτιδα: Κατά την κατάσταση αυτή, αναπτύσσονται αναερόβια βακτήρια που παράγουν πτητικές ενώσεις θείου, υπεύθυνες για τη δυσάρεστη αναπνοή.
– Τερηδόνα: Στην περίπτωση αυτή, η δυσάρεστη οσμή σχετίζεται με τη συσσώρευση υπολειμμάτων τροφών στα δόντια και φθορά της οδοντίνης.
– Μειωμένη παραγωγή σιέλου: Η μείωση της σιελογόνου ροής κατά τη διάρκεια του ύπνου, είναι υπεύθυνη για την παροδική πρωινή στοματική κακοσμία.
Μη στοματικής προέλευσης δυσάρεστη αναπνοή
Μεταξύ των αιτιών πρόκλησης δυσάρεστης οσμής μη στοματικής προέλευσης, πιθανή είναι η ύπαρξη μιας ΩΡΛ νόσου (κυρίως αμυγδαλίτιδας, ιγμορίτιδας και ρινίτιδας σπανιότερα), πεπτικής διαταραχής (γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση), ενδοκρινικής (διαβήτης με τη δυσάρεστη αναπνοή να σχετίζεται με την παραγωγή ακετόνης), μεταβολικής (για παράδειγμα αφυδάτωση), πνευμονικής, νεφρικής (οσμή αμμωνίας λόγω αυξημένων επιπέδων ουρίας), ξηροστομίας, πίεσης…
Η κακοσμία μη στοματικής προέλευσης, μπορεί επίσης να οφείλεται σε κάποια ιατρογενή παρενέργεια, από κατηγορίες φαρμάκων όπως: μερικά ψυχοτρόπα, κατασταλτικά του βήχα ή φάρμακα που μειώνουν την παραγωγή σιέλου το στόμα, όπως τα αντιχολινεργικά.
Υπεύθυνη για την κακοσμία του στόματος και τη δυσάρεστη αναπνοή, μπορεί να είναι επίσης η κατανάλωση ορισμένων τροφίμων, όπως: οι αντζούγιες, το σκόρδο και το κρεμμύδι, των οποίων οι πτητικές ενώσεις οδηγούν σε δυσάρεστη οσμή.
Το τσάι, ο καφές, η υπερβολική κατανάλωση πρωτεϊνών, η νηστεία, η κατανάλωση αλκοόλ (λόγω της αλδεΰδης που παράγεται κατά τον μεταβολισμό της), καθώς και ο καπνός, ευθύνονται επίσης για τη δυσάρεστη αναπνοή.
Λίγη παθοφυσιολογία
Η από του στόματος κακοσμία, συνδέεται κατά κύριο λόγο με τη μετατροπή των πεπτιδίων των Gram-αρνητικών αναερόβιων βακτηρίων (κυστεΐνη ή μεθειονίνη), σε πτητικές ενώσεις θείου.
Τα βακτήρια αυτά, εντοπίζονται κυρίως στο οπίσθιο τμήμα της γλώσσας, αποτελώντας πηγή παραγωγής πτητικών ενώσεων θείου, άρα και δυσάρεστης οσμής στο στόμα.
Οι συμβουλές σας
Οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν το πρόβλημα αυτό, συχνά βιώνουν το αίσθημα της ντροπής. Αρχικά, ίσως χρειαστεί να καθησυχάσετε τον ασθενή, λέγοντάς του πως υπάρχουν λύσεις, με την αντιμετώπιση της αιτίας που το προκαλεί.
Ανάλογα με τα λόγια του, μπορεί να χρειαστεί να τον παραπέμψετε στον οδοντίατρό του (περίπου το 70 έως 90% των δυσάρεστων οσμών στο στόμα, είναι από του στόματος προέλευσης) ή στον γενικό ιατρό του.
Πρόληψη με την κατάλληλη στοματική υγιεινή
Όταν ένα άτομο αναφέρει το πρόβλημα της δυσάρεστης αναπνοής στον πάγκο, είναι συχνά μια καλή ευκαιρία να θυμηθούμε τις καλές πρακτικές στοματικής υγιεινής.
Συμβουλεύστε τους ασθενείς σας σχετικά με τους κανόνες και τις σωστές πρακτικές βουρτσίσματος: Συνίσταται να χρησιμοποιείται οδοντόβουρτσα με μικρό κεφάλι και μαλακές τρίχες.
Τα δόντια θα πρέπει να βουρτσίζονται επιμελώς και το κάτω μέρος ξεχωριστά. Σημαντικό ρόλο παίζει η περιστροφική κίνηση, ώστε τα δόντια και τα ούλα να βουρτσίζονται σωστά.
Η συχνότητα του βουρτσίσματος θα πρέπει να είναι τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα, με τη χρήση της κατάλληλης οδοντόκρεμας, ή ακόμα και 3 φορές την ημέρα, αν είναι δυνατόν.
Για μία διαδικασία ολοκληρωμένου καθαρισμού, καλό να είναι μετά το βούρτσισμα να καθαρίζονται οι μεσοδόντιοι χώροι με οδοντικό νήμα.
Ειδικά μεσοδόντια βουρτσάκια χρησιμοποιούνται με τη σύσταση του οδοντιάτρου, ειδικά σε περιπτώσεις ορθοδοντικής θεραπείας. Στόχος της διαδικασίας καθαρισμού, η απομάκρυνση όσο το δυνατό καλύτερα, κάθε υπολείμματος τροφής της οποίας η παραμονή θα προκαλούσε προβλήματα στα δόντια και δυσάρεστες οσμές.
Μία μαλακή ξύστρα γλώσσας καθιστά επίσης δυνατό τον καθαρισμό του γλωσσικού επιστρώματος. Η διαδικασία αυτή θα πρέπει να πραγματοποιείται σε καθημερινή βάση.
Υπενθυμίστε επίσης στους ασθενείς/πελάτες σας την τακτική επίσκεψη στον οδοντίατρο, τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο για καθαρισμό.
Πρόληψη
Μερικές φορές αρκεί απλά να τροποποιηθούν οι διατροφικές συνήθειες για να σταματήσει η δυσάρεστη αναπνοή, με μείωση της κατανάλωσης σκόρδου, κρεμμυδιών, μπαχαρικών …
Συνιστάται επίσης το καλό μάσημα της τροφής κατά τη διάρκεια των γευμάτων, καθώς το γεγονός αυτό, διεγείρει την παραγωγή σάλιου. Ακόμη, θα πρέπει να αποφεύγεται το αλκοόλ και το κάπνισμα!
Τέλος, η επαρκής ενυδάτωση κρίνεται απαραίτητη, αποφεύγοντας τα ανθρακούχα και ζαχαρούχα ποτά. Η κατανάλωση αρκετού νερού, ειδικά το βράδυ, μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την πρωινή αναπνοή.
Αύξηση της έκκρισης σάλιου
Εκτός από την καλή ενυδάτωση, η κατανάλωση εσπεριδοειδών (πορτοκάλια ή λεμόνια για παράδειγμα), ινωδών λαχανικών ή τσίχλας, μπορεί να διεγείρει την παραγωγή σάλιου, για τη βελτίωση της κακής αναπνοής.
Συστήστε τα κατάλληλα προϊόντα
Οδοντόκρεμες
Οι οδοντόκρεμες, λόγω της γενικής δράσης και σύστασής τους, αποτελούν το σημαντικότερο προϊόν για την καθημερινή υγιεινή του στόματος και βελτίωση της αναπνοής.
Στην αγορά, υπάρχουν επίσης ειδικές οδοντόκρεμες με ισχυρισμούς για την αντιμετώπιση της κακοσμίας του στόματος, εμπλουτισμένες με αιθέρια έλαια, ψευδάργυρο ή αντισηπτικές ουσίες.
Στοματικά διαλύματα
Η χρήση στοματικού διαλύματος, καθιστά δυνατή την ολοκλήρωση των μέτρων στοματικής υγιεινής που αναφέρονται παραπάνω. Σύμφωνα με μελέτες, η χρήση στοματικών διαλυμάτων που περιέχουν χλωρεξιδίνη και ψευδάργυρο, μπορεί να μειώσει σημαντικά τα επίπεδα πτητικών ενώσεων στις οποίες αποδίδεται η κακοσμία του στόματος.
Συνιστάται ωστόσο προσοχή και αποφυγή μακροχρόνιας χρήσης στοματικών διαλυμάτων, για τη μη διατάραξη της φυσιολογικής χλωρίδας του στόματος.
Ξύστρες γλώσσας
Οι ξύστρες γλώσσας καθιστούν δυνατή την ειδική και σταδιακή δράση στο γλωσσικό επίστρωμα, το κύριο σημείο όπου εγκαθίστανται τα βακτήρια που είναι υπεύθυνα για την παραγωγή πτητικών ενώσεων θείου και επομένως την κακοσμία.
Μπορούν να χρησιμοποιηθούν καθημερινά, φροντίζοντας κατά τη χρήση τους να ξεκινάμε από το πίσω μέρος της γλώσσας και να τελειώνουμε στο μπροστινό.
Θα πρέπει να σημειωθεί πως οι τρίχες μιας οδοντόβουρτσας δεν μπορούν να αντικαταστήσουν μια ξύστρα γλώσσας, καθώς αν είναι πολύ σκληρές, μπορούν να προκαλέσουν βλάβες στον βλεννογόνο και έτσι να έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που αναμένεται.
Παστίλιες και σπρέι στόματος
Οι παστίλιες και τα σπρέι στόματος, επιλέγονται σύμφωνα με την πρακτικότητα και τις ανάγκες. Μεταξύ των συστατικών που περιέχονται στα σκευάσματα, ο μαϊντανός, ο οποίος χάρη στις φαινολικές ενώσεις που διαθέτει, εξουδετερώνει τις ενώσεις θείου που ευθύνονται για την κακή αναπνοή.
Το πράσινο τσάι επίσης, περιέχει πολυφαινόλες με ιδιότητες εξουδετέρωσης της δυσάρεστης οσμής. Ακόμη, συνιστώνται αντισηπτικές ουσίες όπως η κετυλφυριδίνη ή η χλωρεξιδίνη, ως συστατικά ειδικών σκευασμάτων.
Τέλος, ο ψευδάργυρος περιέχεται επίσης σε ορισμένα σκευάσματα, έχοντας αποτελεσματική αντισηπτική δράση.
Βασιλική Τσαντήλα, Φαρμακοποιός
