Έμφαση στην καινοτομία στις προτάσεις του δίνει ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος. Ποιους τομείς αφορά
Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο
Ακόμη και στον τρόπο που σχεδιάζει τη στρατηγική και τις προτάσεις του ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος παίζει ρόλο η ραγδαία ανάπτυξη της πληροφορικής, των νέων τεχνολογιών και της βιοτεχνολογίας που έχουν δημιουργήσει και δημιουργούν ένα περιβάλλον, όπου οι επιστήμονες έχουν μεν πλέον στη διάθεσή τους προηγμένα εργαλεία για στοχευμένες, εξατομικευμένες και πιο αποτελεσματικές θεραπείες αλλά που από την άλλη αναδύονται σημαντικές προκλήσεις: το υψηλό κόστος των νέων τεχνολογιών / η δημογραφική γήρανση που ασκεί τεράστια πίεση στα συστήματα υγείας / οι διαρκώς αυξανόμενες προσδοκίες των ασθενών / η ισότιμη πρόσβαση σε καινοτόμα φάρμακα και ιατροτεχνολογικά προϊόντα.
Η καινοτομία πλέον είναι αναγκαιότητα στην προσέγγιση της φαρμακευτικής θεραπευτικής και με τον έναν ή άλλο τρόπο επηρεάζει το φάρμακο ως προϊόν, τις διαδικασίες που αφορούν τόσο αυτό όσο και τον φαρμακοποιό, τη θέση του φαρμακείου στην αγορά και την υγειονομική αλυσίδα αλλά, όπως προαναφέρθηκε, και την ίδια τη στρατηγική που χαράσσει ο κλάδος των φαρμακοποιών για να έχει επιτυχία στις προσπάθειες που αφορούν τις διεκδικήσεις του.
Αυτός ήταν ο κεντρικός άξονας των όσων ανέφερε ο Πρόεδρος του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου κ. Απόστολος Βαλτάς μιλώντας την Τρίτη 9 Δεκεμβρίου στο Συνέδριο «ΥΓΕΙΑ ΠΑΝΩ ΑΠ’ ΌΛΑ» – Η στρατηγική της Υγείας στην Ψηφιακή Εποχή: ΑΙ και Βιοτεχνολογία στο ξενοδοχείο Grand Hyatt.
Ο κ. Βαλτάς συμμετείχε στο β’ μέρος της πρώτης ενότητας του Συνεδρίου που είχε κεντρικό τίτλο «Από τις Ελλείψεις στο Φάρμακο στην Παραγωγή με όχημα τη Βιοτεχνολογία» (το α’ μέρος είχε ως θέμα «Από την Έλλειψη στην Επάρκεια: Επανεξετάζοντας το οικοσύστημα του φαρμάκου και το β’ μέρος είχε ως θέμα Από τα Δεδομένα στην Καινοτομία: Η νέα αρχιτεκτονική στο φάρμακο») μαζί με τους κ.κ. Νίκη Τσούμα, Διευθύνουσα Σύμβουλος ΗΔΙΚΑ Α.Ε, Νικόλαο Μπουφίδη, Πρόεδρο & Διευθύνοντα Σύμβουλο BENNETT GROUP, Γενικό Γραμματέα Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ), Μέμη Τσεκούρα,Πρόεδρο Ένωσης Ασθενών Ελλάδας και Ιωάννη Μαλλιαρό, Πρόεδρο Προμηθευτικού Συνεταιρισμού Φαρμακοποιών Αττικής (Όμιλος ΠΡΟΣΥΦΑΠΕ).
Ο κ. Βαλτάς εστιάζοντας στον καθένα από τους τομείς που επηρεάζει η καινοτομία στάθηκε στα εξής:
1. Καινοτομία στο Προϊόν
Η καινοτομία ξεκινά από το ίδιο το φάρμακο:
- Σήμερα βλέπουμε νέες μορφές φαρμάκων, βιοτεχνολογικά προϊόντα, βιοομοειδή αλλά και εξατομικευμένες θεραπείες που αντιμετωπίζουν θεραπευτικά κενά και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των ασθενών.
- Παράλληλα, η ενθάρρυνση της εγχώριας παραγωγής καινοτόμων σκευασμάτων μπορεί να αποτελέσει στρατηγική απάντηση στις ελλείψεις που ταλανίζουν όλα τα ευρωπαϊκά κράτη.
- Τα γαληνικά σκευάσματα, αν και αποτελούν παραδοσιακή πρακτική του επαγγέλματός μας, επανατοποθετούνται δυναμικά στον υγειονομικό χάρτη. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων αναγνωρίζει τη συμβολή τους στην κάλυψη συγκεκριμένων ελλείψεων, δίνοντάς τους νέο ρόλο στο σύγχρονο περιβάλλον φαρμακοθεραπείας ως μία επιπλέον επιλογή.
2. Καινοτομία στη Διαδικασία
Η καινοτομία δεν περιορίζεται στο προϊόν αλλά αφορά και τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το σύστημα:
- Ψηφιακή ιχνηλασιμότητα, από την αποθήκη έως το φαρμακείο, μέσω σύγχρονων εργαλείων του Εθνικού Συστήματος Επαλήθευσης Φαρμάκων (HMVO), αποτελεί βασικό πυλώνα ασφάλειας και διαφάνειας του συστήματος διακίνησης φαρμάκων.
- Η ανάλυση δεδομένων και η τεχνητή νοημοσύνη μπορούν να συμβάλουν καταλυτικά στη βελτίωση της υγείας του πληθυσμού. Για τον λόγο αυτό, επιμένουμε στη θεσμοθέτηση πρόσβασης των φαρμακοποιών στον Ηλεκτρονικό Φάκελο Υγείας ασθενή, με σεβασμό στην προστασία προσωπικών δεδομένων, αλλά με αναγκαία την πρόσβαση σε δεδομένα φαρμακοθεραπείας για μλια ολοκληρωμένη προσέγγιση και συμβουλευτική προς τον ασθενή.
- Ο ρόλος του φαρμακείου στην πρόληψη των ελλείψεων είναι κρίσιμος. Έχουμε προτείνει τη δημιουργία ενός εθνικού συστήματος έγκαιρης αναφοράς ελλείψεων ώστε οι φαρμακοποιοί να ενημερώνουν άμεσα για την έλλειψη το ηλεκτρονικό σύστημα και από εκεί τα δεδομένα να συλλέγονται και ειδοποιούνται σε πραγματικό χρόνο οι ιατροί για τις διαθέσιμες επιλογές συνταγογράφησης.
- Ανάπτυξη στρατηγικών για την αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής, όπως η «καθυστερούμενη συνταγή» που έχουμε εισηγηθεί και τα θεραπευτικά πρωτόκολλα για τα αντιβιοτικά η οποία θα ενεργοποιείται από τον ιατρό ανάλογα την εξέλιξη της κατάστασης, αποτελούν εργαλεία δημόσιας υγείας.
- Η εκπαίδευση των φαρμακοποιών σε νέα εποπτικά εργαλεία για την παρακολούθηση της προσήλωσης των ασθενών είναι απαραίτητη. Ο φαρμακοποιός αναλαμβάνει πλέον ρόλο «διασυνδετικού κρίκου» ανάμεσα στην τεχνολογία και τον πολίτη, ενημερώνει, καθοδηγεί και εκπαιδεύει ασθενείς και φροντιστές στη χρήση ψηφιακών εφαρμογών και αποστολή δεδομένων, συμβάλλοντας σε αποτελεσματικότερη θεραπεία.
3. Καινοτομία στη Θέση του Φαρμακείου στην Αγορά και στην Υγειονομική Αλυσίδα
Το φαρμακείο σήμερα δεν είναι απλώς σημείο διάθεσης φαρμάκων. Είναι πάροχος φροντίδας και κόμβος δημόσιας υγείας:
- Οι συνεργασίες μας με την Πανελλήνια ένωση ασθενών και οι κοινές δράσεις ανά την χώρα αναδεικνύουν τον κοινωνικό ρόλο του φαρμακείου.
- Οι νέες υπηρεσίες – φαρμακευτική φροντίδα, διαχείριση χρόνιων νοσημάτων, εμβολιασμοί ενηλίκων, προγράμματα πρόληψης – αποτελούν δείγματα του νέου ρόλου μας.
- Η συνεργασία με Επιστημονικές ενώσεις ιατρών σε τομείς όπως η υπέρταση, η διακοπή καπνίσματος και η πρόληψη καρκίνου αποδεικνύει ότι το φαρμακείο μπορεί να λειτουργήσει ως συνεργατικός κόμβος στο σύστημα υγείας.
Παράλληλα, ενισχύουμε την εικόνα του φαρμακείου ως τεχνολογικά έτοιμου φορέα. Το εκτεταμένο πρόγραμμα επιμόρφωσης του ΠΦΣ σε συνεργασία με το Health Hub αποτελεί ίσως το πιο φιλόδοξο εκπαιδευτικό εγχείρημα στην ιστορία του ελληνικού φαρμακευτικού κλάδου, με θεματικές όπως:
- Σύγχρονες πρακτικές φαρμακευτικής φροντίδας,
- Πρόληψη ανεπιθύμητων ενεργειών και λάθους στη συνταγογράφηση,
- Κανονιστικό πλαίσιο και πρώτες βοήθειες στο φαρμακείο,
- Ψηφιακός μετασχηματισμός, βιοηθική, AI και εξατομικευμένες υπηρεσίες,
- Τεχνητή νοημοσύνη στη νέα εποχή της φαρμακευτικής.
Με λίγα λόγια, χτίζουμε το φαρμακείο του αύριο, επενδύοντας στην επιμόρφωση του φαρμακοποιού και την ενίσχυση των δυνατοτήτων του με νέες δεξιότητες.
4. Καινοτομία στην Στρατηγική του ΠΦΣ και στις Προτάσεις μας
Η καινοτομία οφείλει να αποτυπώνεται και στη στρατηγική μας:
- Από την κατασταλτική αντίδραση και την καταγγελία για τις ελλείψεις, εξελίσσουμε την παρέμβασή μας → σε προτάσεις για τη στρατηγική πρόληψης.
Θέλουμε συστήματα πρόβλεψης, έγκαιρης ενημέρωσης και συνεργατική λειτουργία με όλους τους κρίκους της αλυσίδας.
- Από τις «έτοιμες λύσεις» εξελισσόμαστε → στην εξατομίκευση, στη διάγνωση και θεραπεία με ενεργή συμμετοχή στην αλυσίδα της ΠΦΥ και συνεργασίες.
Η εμπειρία της πανδημίας έδειξε ότι εργαλεία όπως τα rapid-test στα φαρμακεία, με μαζική και ταχεία εφαρμογή, επέτρεψαν στους γιατρούς να εξατομικεύσουν αποτελεσματικά τις θεραπείες τους. Στόχος μας είναι η επέκταση των point-of-care tests σε περισσότερα θεραπευτικά πεδία, πάντα σε συνεργασία με τους ιατρούς.
- Από τα κλειστά συστήματα → σε ανοιχτά οικοσυστήματα συνεργασίας.
Η επόμενη μέρα απαιτεί συνέργειες: ΠΦΣ, με Πανεπιστήμια, Επιστημονικές ιατρικές εταιρείες, νοσηλευτές άλλους επαγγελματίες υγείας και πρωτίστως με τους ίδιους τους ασθενείς.
Μόνο έτσι θα οικοδομήσουμε ένα σύστημα υγείας πραγματικά σύγχρονο, βιώσιμο και προσβάσιμο.
Κλείνοντας ο κ. Βαλτάς την ομιλία του τόνισε ότι η «καινοτομία στη φαρμακευτική θεραπευτική δεν είναι απλώς τεχνολογική εξέλιξη αλλά είναι μία συνολική αλλαγή κουλτούρας. Είναι η μετάβαση σε ένα μοντέλο στο οποίο ο φαρμακοποιός συμμετέχει ενεργά στη θεραπευτική διαδικασία, αξιοποιώντας σύγχρονα εργαλεία για το όφελος του ασθενούς και της κοινωνίας.
Ο ΠΦΣ θα συνεχίσει να εργάζεται συστηματικά, θεσμικά και υπεύθυνα, ώστε ο φαρμακοποιός να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή αυτής της μετάβασης».
