Εσείς οι φαρμακοποιοί μπορείτε να διαδραματίσετε κεντρικό ρόλο στον αγώνα της καταπολέμησης των Fake News για την υγεία. Μπορείτε να γίνετε οι απομυθοποιητές της μαζικής, οργανωμένης και επικερδούς παραπληροφόρησης.
Οι φαρμακοποιοί είναι από τους πρώτους που ακούν τις αμφιβολίες των ασθενών, οι οποίες τροφοδοτούνται από περιεχόμενο στο TikTok ή στο YouTube, από influencers των οποίων τα λόγια, συχνά καλυμμένα με ψευδοεπιστημονικό ύφος, μερικές φορές έχουν μεγαλύτερο βάρος από αυτά των επαγγελματιών υγείας.
Η αντίδραση σας αυτή πρέπει να ακολουθεί την ίδια λογική με τη φαρμακοεπαγρύπνηση: ανίχνευση, τεκμηρίωση και αναφορά. Οι φαρμακοποιοί πρέπει να ακούν τι συμβαίνει και να αναφέρουν οτιδήποτε ενοχλεί τους ασθενείς. Οι τομείς που επηρεάζονται από ψευδείς ειδήσεις επεκτείνονται: εμβολιασμός, ογκολογία, παιδιατρική, διατροφή, χρόνιες ασθένειες… με τις πληροφορίες να κυκλοφορούν ραγδαία, ξεπερνώντας κατά πολύ τον ρυθμό των επίσημων και τεκμηριωμένων ανακοινώσεων.
Μια δομημένη βιομηχανία παραπληροφόρησης
Οι ειδικοί αναφέρουν ότι πίσω από αυτά υπάρχει μια οργανωμένη εκστρατεία παραπληροφόρησης: μερικές φορές με ξένη χρηματοδότηση, αμειβόμενους influencers, συντονισμένες εκστρατείες που προηγούνται των εκστρατειών εμβολιασμού και πίεση εναντίον επιστημόνων.
Το φαρμακείο επηρεάζεται άμεσα. Για παράδειγμα, το ομοιοπαθητικό εμβόλιο γρίπης, τα βραχιόλια «ενέργειας», τα συμπληρώματα με αμφίβολους ισχυρισμούς και μάρκες-ομπρέλες που θολώνουν τα όρια μεταξύ υγείας και ευεξίας,… όλα αυτά είναι εξωπραγματικά!
Δυστυχώς σε πολλά παραφαρμακευτικά προϊόντα που πωλούνται στο φαρμακείο όπως για παράδειγμα συμπληρώματα διατροφής, δεν υπάρχει αξιολόγηση, προκειμένου να γίνεται σαφής διάκριση μεταξύ των προϊόντων με βάση αξιόπιστα κλινικά δεδομένα.
Προπονήσου γρήγορα, προπονήσου αποτελεσματικά
Η επικοινωνία των επαγγελματιών υγείας με τους ασθενείς, απέναντι σε μη βάσιμους και αληθείς ισχυρισμούς, πρέπει να είναι γρήγορη και αποτελεσματική για να αποτραπεί η παραπληροφόρηση… ακόμη και εντός της ομάδας του φαρμακείου.
Η ΤΕΧΝΙΚΗ επικοινωνίας στον πάγκο του φαρμακείου
Παρακάτω ένα απλό πλαίσιο που μπορεί να εφαρμοστεί σε καθημερινή βάση:
1. Εντοπισμός ασθενών σημάτων: Προσδιορίστε τις τυπικές διατυπώσεις του ψευδούς περιεχομένου, τις νέες ανησυχίες των ασθενών σας και τις πληροφορίες που συνδέονται με τα κοινωνικά δίκτυα.
2. Αξιολόγηση της πηγής και του αντίκτυπου: Κατανοήστε την προέλευση των πληροφοριών (βίντεο, influencer, ομάδα, προϊόν στο ράφι), αναλύστε την επίδραση στον ασθενή: διστακτικότητα ως προς τα εμβόλια, παραίτηση από τη φροντίδα, σύγχυση σχετικά με το θεραπευτικό αποτέλεσμα;
3. Βασίστε το επιχείρημά σας σε αξιόπιστες πηγές: Να βασίζεστε συστηματικά σε μια περιορισμένη αλλά σταθερή βάση: Υπουργείο Υγείας, Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων, Επιστημονικοί Σύλλογοι… κ.λπ.
4. Ενημερώστε με σαφήνεια και εντός του πεδίου σας: Μεταφράστε έννοιες χωρίς να τις απλοποιήσετε υπερβολικά, αναγνωρίστε τομείς αβεβαιότητας και παραπέμψτε σε έναν άλλο επαγγελματία υγείας αν το κρίνετε σκόπιμο.
5. Αναφορά στις αρχές: Συστηματική αναφορά των αναδυόμενων τάσεων στον ΠΦΣ, αλλά και στους περιφερειακούς Συλλόγους επαγγελματιών υγείας και στα ειδικά συστήματα παρακολούθησης του Υπουργείου Υγείας, ώστε να μπορούν να αναλυθούν και να τεκμηριωθούν σε θεσμικό επίπεδο.
Η επιστήμη δεν έχει την ίδια αξία με μια τυχαία γνώμη. Η εμπιστοσύνη κερδίζεται σταγόνα-σταγόνα αλλά και χάνεται πολύ γρήγορα!
