Στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, η οικολογία και η βιωσιμότητα πρέπει πλέον να βρίσκονται στο επίκεντρο του επαγγέλματος του φαρμακοποιού. Πολλές ενέργειες μπορούν να βοηθήσουν ώστε να περιορίσουν τον αντίκτυπο της πρακτικής τους στο περιβάλλον. Ας τις δούμε…
Ο τομέας της υγειονομικής περίθαλψης είναι υπεύθυνος για τους τόνους CO₂ που εκπέμπονται. Με στόχο τη μείωση των εκπομπών κατά 5% ετησίως έως το 2050, για να διατηρηθεί η υπερθέρμανση του πλανήτη κάτω από το όριο των +2°C, όλοι οι επαγγελματίες υγείας εμπλέκονται.
Μόνωση, ενέργεια και θέρμανση: ερωτήσεις που είναι κυρίως στο προσκήνιο
O φαρμακοποιός μπορεί να λάβει μέτρα προς αυτή την κατεύθυνση, ιδίως σε περίπτωση δημιουργίας ενός νέου φαρμακείου ή μιας ανακαίνισης. Συνεπώς κατά την ανακαίνιση ενός φαρμακείου, πρέπει να τεθεί το ζήτημα ενός ενεργειακά αποδοτικού σχεδιασμού. Φυσικά, η εκπόνιση της μελέτης και ο σχεδιασμός πρέπει να αφεθούν στους ειδικούς κατασκευαστές, ωστόσο και ο φαρμακοποιός πρέπει να έχει υπόψη του ορισμένες έννοιες σχεδιασμού και τεχνικής.
Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει θερμομόνωση, εξαερισμό, σύστημα θέρμανσης, ηλιακή προστασία και φυσικό και τεχνητό φωτισμό. Κάθε μία από αυτές τις παραμέτρους θα επηρεάσει τις ενεργειακές ανάγκες του φαρμακείου. Για παράδειγμα, αν κάνουμε οικονομία για την εγκατάσταση ενός αποδοτικού συστήματος θέρμανσης, μπορεί να είναι αντιπαραγωγική μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Ένα αναποτελεσματικό σύστημα θέρμανσης, αν και λιγότερο ακριβό, μπορεί τελικά να αποδειχθεί πιο ενεργοβόρο και πιο ρυπογόνο για τη διατήρηση του φαρμακείου σε μια δεδομένη θερμοκρασία. Αντίστοιχα, πρέπει να ληφθεί υπόψη η επιλογή του προσανατολισμού της βιτρίνας του φαρμακείου, ώστε να συνδυάζεται η επιθυμητή ορατότητα και η ενεργειακή απόδοση. Μην ξεχνάτε πως μία επένδυση ανακαίνησης έχει ορίζοντα δεκαετιών.
Από τεχνικής άποψης πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα υλικά και οι ιδιαιτερότητές τους. Για παράδειγμα, οι τοίχοι, οι γυάλινες επιφάνειες, αλλά και ο μονωτικός τους χαρακτήρας, καθώς και η θερμική τους αδράνεια, πρέπει να μελετηθούν ώστε να βελτιστοποιηθεί η ενέργεια του φαρμακείου. Επίσης, θα πρέπει να εξεταστούν τα ζητήματα ενός αποτελεσματικού συστήματος εξαερισμού και ενός επαρκούς ενεργειακού συστήματος. Σε περίπτωση θερμικής βελτιστοποίησης υπάρχοντος φαρμακείου, μπορεί να υπάρχουν λύσεις χαμηλότερου κόστους: χρήση μονωτικών υλικών σε δάπεδο και οροφή, βελτιστοποίηση του συστήματος θέρμανσης κ.λπ.
Σκεφτείτε τα ανακυκλωμένα υλικά και τους χώρους πρασίνου
Σε κάθε συναλλαγή, ο πελάτης, λαμβάνει τα προϊόντα που αγόρασε μέσα σε μία σακούλα. Η σακούλα αυτή θα ταξιδέψει, θα αποθηκευτεί, θα πεταχτεί και ενδεχομένως θα αλλάξει χέρια. Μία οικολογικά υπεύθυνη επιλογή με ανακυκλωμένες και βιοδιασπώμενες σακούλες, μπορεί να βελτιώσει τόσο την εικόνα του φαρμακείου, όσο και το ενεργειακό του αποτύπωμα, πρωτοπορώντας στην βελτίωση της κοινότητας.
Παράλληλα, ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει για τη χρήση θερμομονωτικών υλικών. Με τη βοήθεια εξειδικευμένων εταιρειών για την επιλογή των υλικών, αποκτάτε ένα “εύκρατο” κλίμα μέσα στο φαρμακείο σας. Εκτός φυσικά της γλυκιάς ατμόσφαιρας που βελτιώνει την ποιότητα της εργασίας σας αλλά και την παραμονή των πελατών στο φαρμακείο, έχει παράλληλα και ενεργειακά οφέλη. Μειώνει τη συνολική ενεργειακή και οικονομική σας δαπάνη για τον κλιματισμό του χώρου, ενώ αποτελεί μία δομική επένδυση η οποία παραμένει εφ’ όρου ζωής στο φαρμακείο και θα απολαμβάνετε τα οφέλη της μακροπρόθεσμα. Ομοίως η επιλογή του ιδανικού υλικού δαπέδου, μπορεί αισθητικά και ενεργειακά να απογειώσει τον χώρο σας.
Στον χώρο της ενεργειακά “έξυπνης” δόμησης του φαρμακείου σας βρίσκεται και η επιλογή των κατάλληλων χρωμάτων. Χρώματα που θα ξεκουράζουν το βλέμμα, που θα αφήνουν τον χώρο να “αναπνέει” και δεν θα καταστρέφουν τον εσωτερικό αέρα.
Επίσης η τοποθέτηση, ει δυνατόν, μιας συστάδας φυτών σε σημεία του φαρμακείου, μπορεί να μειώσει την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας για τον κλιματισμό και επίσης να συμβάλει στη δημιουργία δροσερών χώρων. Μέσα στο φαρμακείο, εκτός από την αισθητική τους λειτουργία, τα φυτά μπορούν να δροσίσουν την ατμόσφαιρα και να αυξήσουν το επίπεδο υγρασίας της.
Μια οικολογικά υπεύθυνη προσέγγιση προβολής
Σε ένα πλαίσιο αυξανόμενου ενεργειακού κόστους, το ζήτημα της κατανάλωσης ενέργειας αποτελεί ακόμη πιο σημαντικό ζήτημα. Ο φωτισμός θεωρείται ότι αντιπροσωπεύει έως και το 60% της κατανάλωσης ενέργειας ενός φαρμακείου. Ειδικότερα, συνιστάται η χρήση λαμπτήρων χαμηλής κατανάλωσης και το σβήσιμο των φώτων εκτός των ωρών λειτουργίας (σταυροί, βιτρίνες, διαφημιστικά πάνελ κ.λπ.).
Το ψυγείο θα πρέπει επίσης να ελέγχεται τακτικά για να διασφαλίζεται ότι ο εξαερισμός είναι καθαρός και ότι λειτουργεί βέλτιστα. Η μείωση της θερμοκρασίας κατά ένα βαθμό σε όλα τα φαρμακεία στην Ελλάδα, θα εξοικονομούσε επίσης το ισοδύναμο της ετήσιας κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας 10.000 σπιτιών.
Ομοίως, θα πρέπει να τεθεί επί τάπητος και η ενεργειακή επίδραση των διαφημίσεων. Τα διαφημιστικά σποτ που μεταδίδονται στις οθόνες των φαρμακείων είναι όλο και πιο συχνά. Θα μπορούσε συνεπώς να ρυθμιστεί η νυχτερινή τους εκπομπή για λόγους φωτορύπανσης. Παράλληλα με τις διαφημίσεις στις οθόνες υπάρχουν και οι διαφημιστικές καρτολίνες από χαρτί ή χαρτόνι που τοποθετούνται στην κορυφή μιας γόνδολας ή ανάμεσα στους πάγκους και αντιπροσωπεύουν σημαντικό όγκο απορριμμάτων που πρόκειται να ανακυκλωθούν μόλις χρησιμοποιηθούν. Πρέπει λοιπόν να δοθεί προσοχή στην υιοθέτηση μιας οικολογικά υπεύθυνης προσέγγισης προβολής.
Υιοθέτηση μιας οικολογικά υπεύθυνης στάσης στο φαρμακείο
Από μια άποψη, ο φαρμακοποιός μπορεί να συμβάλει σε ένα πιο υγιεινό περιβάλλον. Για παράδειγμα, η ατμοσφαιρική ρύπανση που συνδέεται με τη διανομή προϊόντων υγείας, συσχετίζεται με αναπνευστικές ασθένειες, όπως ακριβώς η χρήση προωθητικών αερίων που υπάρχουν σε ορισμένα φάρμακα συμβάλλει στην εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου. Περιορίζοντας τη ρύπανση και συνεπώς τους περιβαλλοντικούς παράγοντες κινδύνου, ο φαρμακοποιός μπορεί να συμβάλει, στη δική του κλίμακα, στη βελτίωση της υγείας των ανθρώπων.
Ο φαρμακοποιός μπορεί επίσης να ευαισθητοποιήσει και να εμπλέξει τον ασθενή του. Ρωτώντας τον αν χρειάζεται την πλήρη ποσότητα που έχει συνταγογραφηθεί ή εάν έχει κάποιο υπόλοιπο φάρμακο στο σπίτι ή ενθαρρύνοντάς τον να επιστρέψει τα αχρησιμοποίητα φάρμακά του ή τα ληγμένα στο φαρμακείο, ώστε να μην αποτελούν πηγή περιβαλλοντικής ρύπανσης.
Επιπλέον, η υιοθέτηση μιας οικολογικά υπεύθυνης πολιτικής στο φαρμακείο σας, αποτελεί ένα σημαντικό επιχείρημα για την πρόσληψη νέων ταλέντων, καθώς και ένας θετικός παράγοντας διαφοροποίησης σε σύγκριση με άλλα φαρμακεία. Οι προσδοκίες και οι ευαισθησίες του πληθυσμού, ιδιαίτερα των νέων γενεών, είναι πολύ υψηλές σε αυτά τα θέματα.
Πιο πράσινη διαχείριση αποθεμάτων
Το ζήτημα των αποθεμάτων αποτελεί επίσης κεντρικό σημείο στην εφαρμογή μιας οικολογικά υπεύθυνης προσέγγισης. Εκτός από τα καθιερωμένα πλέον αντανακλαστικά σε περιττές συσκευασίες ή προϊόντα που απαιτούν σημαντική μεταφορά, πρέπει να αξιολογηθούν νέες συνιστώσες.
Η πρώτη αναφέρεται στο κόστος άνθρακα που συνδέεται με τη διανομή των φαρμάκων στα φαρμακεία. Πράγματι, οι παραδόσεις από την φαρμακαποθήκη γίνονται γενικά δύο φορές την ημέρα προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική προμήθεια. Επομένως, η εφαρμογή μιας οικολογικά υπεύθυνης πολιτικής διαχείρισης αποθεμάτων θα επέτρεπε τον περιορισμό αυτών των παραδόσεων. Για να γίνει αυτό, θα μπορούσαμε να εξετάσουμε ένα μοντέλο όπου οι παραδόσεις σε μεγαλύτερη απόσταση θα ήταν επαρκείς χάρη στη χρήση του λογισμικού διαχείρισης που μας επιτρέπει να προβλέψουμε τις ανάγκες φαρμάκων. Επιπλέον, η βελτιστοποιημένη διαχείριση του αποθέματος θα μείωνε τον αριθμό των φαρμάκων που έχουν λήξει και συνεπώς το κόστος άνθρακα που σχετίζεται με την καταστροφή τους. Πέρα από τα οικολογικά οφέλη, αυτό επιτρέπει την εξοικονόμηση χρόνου και χρημάτων.
Για τους φαρμακοποιούς που επιθυμούν να προχωρήσουν περισσότερο, είναι δυνατό να εξετάσουν τον αντίκτυπο του άνθρακα που συνδέεται με την παραγωγή φαρμάκων και να προσαρμόσουν ανάλογα τις συνεργασίες τους με τις εταιρείες. Οι εκθέσεις εμπειρογνωμόνων συνιστούν τη μελέτη του κόστους άνθρακα κάθε φαρμάκου, προκειμένου να επιλεχθεί, για ένα πανομοιότυπο μόριο, η λιγότερο ρυπογόνος εταιρεία.
Προβολή του φαρμακείου μέσω πιστοποίησης και υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας
Εκτός από τα μέτρα που λαμβάνονται στο πλαίσιο μιας οικολογικά υπεύθυνης πολιτικής, οι φαρμακοποιοί μπορούν να προωθήσουν τις άριστες ενέργειές τους σε αυτόν τον τομέα μέσω πιστοποίησης. Εξασφαλίζοντας μια καλά διεξαχθείσα προσέγγιση βιώσιμης ανάπτυξης, οι πιστοποιήσεις ενισχύουν τη θετική εικόνα του φαρμακοποιού για τους ασθενείς αλλά και τους προμηθευτές τους, τους συναδέλφους και τους εργαζόμενους τους.
Πόπη Χαραμή, Φαρμακοποιός, Αρχισυντάκτρια Pharmacy Management ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δείτε περισσότερα στο Digital Τεύχος Ιουνίου Pharmacy Management ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ !
